گفتگوی هیوا فتحیان مدیر عامل شرکت تعاونی مرزنشینان 1043 مرکزی سقز با خبرگزاری کرد پرس
به گزارش کردپرس ، تعاونی مرزنشینان با هدف کمک به معیشت افرادی که در مرز زندگی می کنند تشکیل شد اما ظاهرا این تهعاونی ها نتوانسته اند آنطور که باید و شاید است تغییری در وضعیت معیشتی خانوارهای مرزنشین ایجاد کنند در رابطه با فعالیت های این تعاونی ها با هیوا فتحیان» مدیر عامل شرکت تعاونی مرزنشینان 1043 مرکزی سقز به گفت و گو نشستیم که در ادامه این گفت و گو را می خوانید
تعاونی مرز نشینان از کی و با چه هدفی ایجاد شد؟
تعاونی های مرزنشین با هدف ارتقا و بهبود وضعیت معیشتی مرزنشینان شکل گرفتند، در ابتدا این تعاونی ها تا شعاع 50 کیلومتر از نقطه صفر مرزی را پوشش می دادند ولی در سال 1385 با اصلاح قانون ساماندهی مبادلات مرزی به 30 کیلومتر کاهش یافت. خشت های عملکرد نامطلوب تعاونی های مرزنشین در همان زمان تاسیسشان بر زمین نهاده شد، قاعدتاً وقتی شرکتی شکل می گیرد موسسان آن هر کدام باید آورده ای را به عنوان حق عضویت، جهت شروع کسب و کار جمع کنند تا شرکت پا بگیرد و به مرور رشد کند، در تعاونی مرزنشینان این اتفاق چیزی در حد جمع کردن کمک برای خرید نوشت افزار مدرسه یک روستا بود! بانیان تاسیس این گونه شرکت ها به خاطر سنگینی کارنامه عملکرد خودشان و بدون توجه به قوانین و آثار و عواقب زیانبار آن ، به هر قیمتی حاضر به تاسیس این شرکت ها بودند حتی اگر روی کاغذ هم بود! به همین دلیل بود که مثلا از تقریبا 23000 هزار عضو تعاونی مرزنشینان1043 مرکزی سقز تنها 183 نفر حق عضویتی به میزان تقریبی 54.900.000 ریال پرداخت کرده اند.
عمده مشکلات تعاونی ها چه موارد است؟
تعاونی های دیگر نیز بهتر از این نبودند و همین کار باعث شکل گیری ساختاری مریض و فعالیت در یک سیکل معیوب گردید، ساختار معیوب این گونه شکل گرفت که به دلیل فقدان نقدینگی و توان مالی لازم جهت انجام واردات توسط خود تعاونی ها، تعاونی ها در یک بازار غیر رقابتی مجبور شدند دست خود را به سمت کسانی، که هم منابع مالی و هم منابع انسانی لازم و کافی را در اختیار داشتند، دراز کنند و از ناحیه این رابطه نابرابر جز مالیات های سنگین و سودهای نامحسوس چیزی عاید این شرکت ها نشد. هرچند در رابطه با مالیات ها به تعاونی ها گفته شد که مانند تعاونی های روستایی، مرزنشینان نیز از پرداخت مالیات معاف هستند و منطق نیز همین را حکم می کرد، چرا که زندگی در مناطق مرزی ریسک بسیار بالاتری دارد ولی در نهایت مرزنشینان از مالیات معاف نشدند و در سال 1388 مالیات انباشته شده سنوات گذشته همراه با جرایم دیر کرد نیز از تعاونی ها اخذ شد . بحث مهم دیگری که در همان سال های اولیه اتفاق افتاد و لطمات سختی را بر پیکر نحیف شرکت تعاونی های مرزنشین وارد کرد اصلاح قانون ساماندهی مبادلات مرزی بود که از 50 کیلومتر به 30 کیلومتر کاهش پیدا کرد، یعنی صرفاً افراد ساکن در شعاع 30 کیلومتر هوایی از نقطه صفر مرزی مرنشین محسوب می شوند، باعث شد شرکت قسمت اندک نقدینگی انباشته شده که قسمت اعظم دارایی اش بود، را به خاطر پرداخت به اعضا خروجی از دست بدهد و دوباره به خانه اول برگردد، بدیهی است تاز مانی که این دو مشکل اساسی یعنی کمبود نقدینگی و یا مالیات ها حل نشود شرکت تعاونی های مرزنشینان نمی توانند در مسیر دستیابی به اهداف مطلوب خود حرکت کنند.
در مورد سهمیه ارزی و کالاهای مجاز ورود که به مرزنشینان تعلق می گیرد چه نظر دارید؟
مشکل مهم دیگر شرکت تعاونی های مرزنشین از لحاظ سهمیه ارزی وکالایی "عدم تناسب لیست کالاهای مجاز قابل ورود" توسط مرزنشینان با نیازهای منطقه است، بسیاری از کالاها به خاطر بحث قاچاق به هیچ عنوان توجیه اقتصادی واردات را ندارند و در مناطق مرزی مختلف ایران هم قابلیت مصرف چندانی ندارند به عنوان مثال قلاب ماهیگیری که جزوکالاهای قابل ورود توسط مرزنشینان است و هرساله هم به آن سهمیه ارزی تخصیص یافته است، به هیچ عنوان توجیه اقتصادی واردات را ندارد.
به همین خاطر از 75 قلم کالای قابل ورود قبلی که در سال 1395 به 41 قلم کاهش یافت، تنها واردات برنج و بعضاً چای و شکر دارای توجیه اقتصادی بوده که آن هم به دلایلی مانند تورم مدیریتی و تعدد دستگاه های ناهماهنگ ناظر واردات برنج هم مختل گردیده تا جای که واردات برنج شرکت تعاونی مرزنشینان1043 مرکزی سقز در سال 1395 حدود 91درصد نسبت به سال 1394 کاهش یافت. به خاطر چنین مسائلی متاسفانه از سال 1379 الی 1395 حدود 51.65درصد سهمیه ارزی جذب شده و 48.35 درصد سهمیه ارزی سوخت شده است، یعنی به نوعی شرکت تعاونی با نصف توان و قابلیت های خود فعالیت کرده است.
آیا این سهمیه ارزی به خوبی جذب می شود؟
سهمیه ارزی چون چماقی بر سر شرکت تعاونی های مرزنشین بوده که سهمیه ارزی را چکار کرده اید و چرا جذب نشده است؟ پیشنهاد می شود ضمن منطقه ای کردن سهمیه کالایی مرزنشینان کل ایران، از ستاد مبارزه با قاچاق کالای استان ها استعلام گرفته شود، در میان این کالاها و با بهره گیری از تجارب ارزشمند ولی فراموش شده مدیران شرکت تعاونی های مرزنشین، لیست کالاهای قابل ورود شرکت تعاونی های مرزنشین اصلاح و بهسازی شود بدین صورت که هر کالایی که بیشترین میزان قاچاق را داشت جایگزین لیست بلند بالا و غیر قابل ورود فعلی شود و یا نسبت به حذف و یا تعدیل تعرفه های گمرکی کالاهای قابل ورود فعلی اقدام شود که این کار هم باعث کاهش قاچاق کالا و هم باعث افزایش درآمد دولت از طریق پرداخت مالیات مرزنشینان خواهد شد. ذکر این نکته غم انگیز خالی از لطف نخواهد بود که تعرفه واردات کالاهای خوراکی قابل ورود مرزنشینان که تا قبل از 18/03/1395 صفر بود 30 % افزایش یافت این نیز ضربتی بود بر پیکر محتضر مرزنشینان و تنها مزیت رقابتی را هم بر ایشان روا نداشتند.
آیا نوسانات ارزی هم بر تعاونی مرزنشینان تاثیر دارد؟
مشکل مهم دیگری که بر عملکرد تعاونی مرزنشینان اثرات منفی زیادی گذاشته و می گذارد بحث نوسانات ارزی است، تعاونی های مرزنشین به خاطر ساختار و بنیه ضعیف مالی و قدرت ریسک پذیری پایین از این گونه نوسانات به شدت متاثر می شوند، عدم فعالیت شرکت و ضرر ده بودن در سال 1392 و1393متاثر از این بحث بوده است وبه خاطر مسائل و مشکلات فوق الذکر از مجموع 16 سال فعالیت به خاطر مسائلی که توضیح داده شد 6 سال شرکت ضرر ده بوده است.
آیا شما می توانید کالاهای وارداتی را از استان خارج کنید؟
یکی دیگر از مشکلات مهم شرکت تعاونی های مرزنشین "محدودیت فعالیت استانی" این گونه شرکت هاست، یعنی اگر شرکتی کالایی را وارد کرد و خواست مازاد آن را بفروشد حق ندارد آن کالا را از استان خارج کند، در صورتی که کالا از استان خارج شود قاچاق محسوب می شود و این در حالی است که مانند دیگر شرکت های بازرگانی مالیات پرداخت شده است و تنها از پرداخت بخشی از حقوق ورودی معاف شده اند که آن هم به دلایلی که ذیلا خواهد آمد تاثیر چندانی بر قیمت تمام شده کالای وارداتی مرزنشینان نخواهد داشت. با فرض حل شدن مشکل کمبود نقدینگی، حجم کالای وارداتی مرزنشینان در قیاس با شرکت های بازرگانی بزرگ قطره به دریاست و چون حجم خرید بسیار بالاست کالا را به مراتب بسیار ارزان تر از شرکت تعاونی های مرزنشین می خرند و با وجود معافیت هفتاد درصدی کالاهای خوراکی مرزنشینان، در نهایت قیمت تمام شده شرکت های بازرگانی کمتر است و این در حالی است که به جای کمک به توانمند سازی تعاونی های مرزنشین و افزایش قدرت رقابت و ریسک پذیری آنان و رفع محدویت فعالیت استانی شرکت تعاونی های مرزنشین در اقدامی عجیب و دور از ذهن در تاریخ 18/03/1395 سازمان توسعه تجارت با بخشنامه شماره 31819/ت 516967هـ و اعمال تعرفه 30% کالاهای خوراکی و کاهش سهمیه کالایی، کالاهای به درد بخوری مانند برنج، چای، شکر و . کمک شایانی به ورشگستی کامل شرکت تعاونی های مرزنشین نمود.
تعاونی مرزنشینان در تجاری سازی فعالیت ها موفق عمل کرده اند؟
در حال حاضر "رویکرد سوپر مارکتی" بر فعالیت شرکت تعاونی های مرزنشین حاکم است، بدین صورت که مدیران شرکت از آن سوی مرز کالایی را می خرند و با قیمت تعاونی بین اعضای خود توزیع می کنند و از این طریق وضعیت مرزنشینان بهبود می یابد پیش فرض و هدف قانونگذار بهبود وضعیت معیشتی مرزنشینان و افزایش امنیت مناطق مرزی می باشد و این هدف با واردات کالاهایی که حتی مرزنشینان شخصاً مصرف نمی کنند، نیز حاصل خواهد شد، مهم کسب درآمد و توزیع آن است که به این هدف مهم کمک می کند. در صورت وجود اراده می توان از طریق اتخاذ رویکرد تجاری سازی فعالیت شرکت تعاونی های مرزنشین و توزیع درآمد به جای توزیع کالا بسیار موفق تر عمل کرد. بنابراین با عنایت به عرایض فوق در گام اول نیازمند اصلاح و تغییر رویکرد از رویکرد مصرفی و سوپر مارکتی به رویکرد تجاری سازی فعالیت شرکت تعاونی های مرزنشین هستیم، در گام دوم با رفع ممنوعیت فعالیت استانی همراه با منطقه ای کردن و اصلاح سهمیه کالایی مرزنشینان کمک شایانی به توانمند سازی و افزایش قدرت ریسک شرکت تعاونی های مرزنشین خواهد شد، گام سوم می تواند در مرحله اول پرداخت تسهیلات بانکی ودر مرحله دوم معافیت مالیاتی باشد در صورتی که تسهیلات کم بهره و یا بلند مدت پرداخت شود به جرات می توان تعاونی ها قادر به پرداخت مالیات نیز خواهند بود و اگر تسهیلات پرداخت نشود معافیت مالیاتی کمک شایانی به جبران کمبود نقدینگی خواهد کرد هرچند فرایندی زمانبرتر است. گام چهارم بازگشت به وضعیت قبل از بخشنامه شماره 31819/ت 516967هـ و حذف تعرفه و حقوق ورودی کالاهاست، صادقانه عرض می کنم در صورت عدم تحقق این گام ها کما فی السابق در دایره سرگردانیم و به اهداف تعیین شده نخواهیم رسید و من هم شاید تنها به تغییر تیتر این نوشته و ارسال آن برای گوش شنوای دیگری بسنده کنم، یارب چنین مباد
لینک خبر
درباره این سایت